W dniu 1 lutego 2023 roku w Auli I Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Jana Kompałły i Wojciecha Lipskiego w Ostrowie Wielkopolskim odbyło się promocyjne spotkanie najnowszego, dziesiątego numeru „Rocznika Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego”.

Tym razem tematem przewodnim stały się biografie lokalne. Witając uczestników spotkania prof. UAM dr hab. Jan Galant poinformował, że Towarzystwo proponuje otwarty na kontynuację i rozwinięcia zbiór tekstów, poświęconych osobom, które kulturę tworzyły lub nadal tworzą, a ich dorobek i działalność stanowią wart opowiedzenia składnik miejscowego dorobku kulturowego.  W kategorii biografii lokalnych mieszczą się także publikacje, które relacjonują życiowe doświadczenia i zdarzenia biograficzne, uznając je za reprezentatywne dla mieszkańców Ostrowa Wielkopolskiego i jego okolic. To opowieści o ludziach, z których jesteśmy dumni, a o których wiedza powinna dotrzeć do jak najszerszych kręgów społecznych.

- Przyjęliśmy także założenie – podkreśliła prof. Kornelia Ćwiklak – aby nie powielać istniejących już, często gruntownych, opracowań poświęconych osobom szczególnie zasłużonym dla kultury Ostrowa Wielkopolskiego i południowej Wielkopolski. Dlatego w Biografiach lokalnych znajdują się zasadniczo artykuły poświęcone tym, o których z jakichś  powodów wcześniej nie pisano albo pisano w sposób niewystarczający. Wydaje nam się – dodała - że istotnym, demokratycznym składnikiem kultury jest fakt, że jej twórcami i użytkownikami bywają ludzie skromni, często nie szukający rozgłosu, z powodzeniem realizujący swoje prywatne pasje, nierzadko „zarażający” nimi innych i skupiający wokół siebie krąg podobnych pasjonatów. Cennym zjawiskiem jest to, że pamięć o nich zachowali ich potomkowie, przyjaciele, znajomi, sąsiedzi, którzy przypomnieli ich sylwetki w tekstach składających się na dziesiąty tom. Podtrzymywanie pamięci o osobach wnoszących wartościowy wkład w życie społeczności uznać można za czynnik, który warunkuje i określa charakter, specyfikę lokalnej kultury. Ważnym założeniem tomu było także przekonanie o konieczności sięgnięcia po nowe metody naukowego opracowywania biografii, nowe koncepcje biografistycznego pisania.

W dalszym ciągu redaktorzy tego tomika -  prof. Kornelia Ćwiklak i prof. Jan Galant omówili poszczególne artykuły rocznika, zwracając uwagę na różnorodność i odmienność opowieści w nim zawartych.  Uznali to za jego zaletę. W tomiku tym, będącym przeglądem wybranych stanowisk na temat nowej biografistyki, znalazły się artykuły znanych i cenionych w środowisku osób:  Witolda Banacha, Adama Ćwiklaka, prof. UAM Kornelii Ćwiklak, prof. UAM Jana Galanta, dr Tomasza Gruchota, prof. UAM Romana Łapy, dr Józefa Pietrzaka, dr Bogny Skrzypczak-Walkowiak i prof. UAM Justyny Szczęsnej. Logo i okładkę zaprojektowała dr Joanna Dudek.

Jeśli więc w artykułach tych autorów – podkreślali redaktorzy dziesiątego wydania odnajdziemy nie tylko biografię, dokumentację cudzego życia, ale także po prostu niezwykłą historię, intrygującą opowieść – to cel, jaki przyświecał pracom nad tym tomem, zostanie osiągnięty.

Publikacja tomu Biografie Lokalne. Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego była możliwa dzięki wsparciu Gminy Miasto Ostrów Wielkopolski i Powiatu Ostrowskiego.

Prezentacja dziesiątego „Rocznika Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego” była dla każdego z obecnych na tym spotkaniu, głównie starszych mieszkańców, dla których słowo pisane na duże znaczenie, źródłem głębokich przeżyć i refleksji. Pobudziła do myślenia, wywołała ogromne ożywienie. Wszystkim towarzyszyła atmosfera powagi i niezwykłych wzruszeń. Dominowała piękna

polszczyzna, niestety, coraz rzadziej spotykana w naszym codziennym życiu. Każdy znalazł coś wyjątkowego dla siebie. Były więc silne emocje, wzajemna życzliwość  i pozytywne przeżycia w związku z możliwością poznawania bliżej nieznanych nam biografii ludzi o bogatym życiorysie, blisko związanych z Ostrowem Wielkopolskim i południową Wielkopolską. Można powiedzieć, że był to czas radości, nadziei i optymizmu, a jednocześnie moment uświadomienia sobie, jak realizując swoje pasje, można cieszyć się życiem i dzielić radością z innymi.

Rozmawiając z dr Bogną Skrzypczak-Walkowiak, kierowniczką Mediateki, członkiem Rady Programowej Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Ostrowie Wielkopolskim,  jedną z autorów tekstów nowego rocznika Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego usłyszałem słowa, które utrwaliły się w mojej pamięci: (cytuję) Cieszę się z wydania dziesiątego NUMERU! Zawsze jestem pełna dumy, gdy mogę współtworzyć to wydawnictwo wraz z innymi pasjonatami kultury i nauki. Tym razem mój artykuł to przywołane wspomnienia o trzech absolwentach III Liceum Ogólnokształcącego i zarazem zachęcam do lektury wszystkich tekstów z tego numeru.

Po zakończeniu prezentacji artykułów zawartych w dziesiątym numerze „Rocznika Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego” – prof. Kornelia Ćwiklak i prof. Jan Galant - wyrazili szacunek i uznanie dla autorów tekstów i podziękowali wszystkim uczestnikom spotkania za wsparcie działań Towarzystwa, które popularyzuje dorobek naukowy środowiska ostrowskiego i lokalnego dziedzictwa kulturowego. Warto w tym miejscu dodać, że Towarzystwo Naukowe w Ostrowie Wielkopolskim, poza publikacją „Rocznika Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego”, koncentruje się na wielu innych działaniach, z których na podkreślenie zasługuje organizacja cyklu otwartych wykładów, Festiwalu Nauki, kierowanego do uczniów ostrowskich szkół, Ostrowskiego Dyktanda Ortograficznego pod patronatem Rady Języka Polskiego przy Polskiej Akademii Nauk czy przygotowywania i współprodukcji (wespół z lokalną stacją telewizji kablowej Pro-Art.) cyklu popularnonaukowych programów telewizyjnych pod wspólną nazwą „Uniwersytet bez wieku”.

Biorący udział w tym spotkaniu autorzy tekstów otrzymali z rąk profesorów Kornelii Ćwiklak i Jana Galanta pierwsze egzemplarze dziesiątego numeru „Rocznika Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego” pn. Biografie lokalne.

Po zakończeniu tej wyjątkowej uroczystości była okazja do bezpośrednich rozmów uczestników spotkania z autorami artykułów zawartych w kolejnym tomiku wydanym przez Ostrowskie Towarzystwo Naukowe. Wspominać to będziemy jako czas swobodnej i konstruktywnej wymiany opinii i poglądów o planach i rozwoju Towarzystwa, czas refleksji i bliższego poznania nietuzinkowych postaci, o których warto pamiętać a ich niezwykłe życiorysy popularyzować w różnych środowiskach, zarówno wśród starszych, jak i młodszych mieszkańców miasta, powiatu i regionu.

Z ust wielu uczestników tego fascynującego spotkania promującego kolejny Rocznik Ostrowskiego Towarzystwa Naukowego można było usłyszeć, że takie kontakty związane z poszerzaniem wiedzy są niezwykle ważne i pouczające, wzbogacają treść naszego życia oraz wyzwalają pozytywną energię dla znalezienia nowych impulsów do działania w przyszłości.

Inf. Kazimierz Nawrocki

Fot. Ostrowskie Towarzystwo Naukowe